Conferentie

Innovaties in Onderwijs zonder betrokkenheid van Docenten zijn kansloos

by Leave a Comment

Picnic-mashup“Everyone is an expert at solving the problems that they themselves experience”. Zo begon Emer Beamer (not kidding ;-) van Butterfly Works haar presentatie op de PICNIC innovation mashup. Haar verhaal trof me direct omdat ik me realiseerde dat er veel over het heruitvinden van onderwijs wordt gesproken, maar dat daarbij maar zelden docenten direct betrokken zijn.

Ikzelf heb me daar zeker ook schuldig aan gemaakt de afgelopen jaren. Terwijl docenten de werkelijke experts zijn als het gaat om de problemen in het onderwijs en de oplossingen daarvoor.

Maar het nieuwe innovatie team bij Kennisnet is zeer bewust bezig het onderwijs en met name docenten nauw te betrekken bij verkenningen. De taakopvatting van het innovatie team, waarvan ik de aanvoerder mag zijn, is om van een ontwikkeling of trend een innovatie voor het onderwijs te maken door samen met het onderwijsveld een idee goed uit te werken en vervolgens uit te voeren. Pas bij brede adoptie van zo’n idee of concept mag immers gesproken worden van (succesvolle) innovatie. Maar hoe creëer je een omgeving waarin mensen komen tot die innovaties?

Design Thinking zit in de Cultuur niet in de Methode

IdeoAndrea Mallard van IDEO gaf met de beste presentatie van de ochtend over de cultuur bij IDEO nadrukkelijk aan dat de ‘zachtere’ cultuur aspecten van een organisatie veel belangrijker zijn dan de formele structuren en methodes. Natuurlijk is het makkelijk praten voor een internationaal concepten bureau dat de Design Thinking Methode (de gebruiker centraal in het ontwerpproces) heeft uitgevonden. Dan kun je je ook richten op andere aspecten. Toch troffen haar illustraties van de IDEO cultuur me en ik herkende mijn eigen beelden van een stimulerende omgeving waarin mensen hun creativiteit durven in te zetten. Een paar voorbeelden:

  • Rituals vs Rules
    De impact van de informele waarden in bijvoorbeeld brainstorming processen, zoals constructief voortbouwen op elkaars ideeën, heeft veel grotere impact dan formele afspraken. Voelen jouw collega docenten zich veilig als jullie samen nadenken over oplossingen in jullie school?
  • Playful Culture
    Spelen is niet het tegenovergestelde van werken, ‘If it isn’t fun it isn’t working’ stelde Andrea. In tijden van bezuinigingen, meer met minder en scherp gestelde doelen en dito beoordelingen is het goed om te onthouden dat mensen het best functioneren in een plezierige omgeving waarin ze het naar hun zin hebben. Het valt soms niet mee om in tijden van bezuiniging de lol erin te houden, hoe doe je dat in je eigen organisatie/school?
  • Failure vs Succes
    Toestemming (voelen) om dingen uit te proberen en te falen. Zorg ervoor dat je een idee snel, goedkoop en eenvoudig vorm geeft om het te kunnen delen. Dan kun je je veroorloven om van een slecht idee te leren en het weg te gooien, terwijl je pas echt gaat investeren als het idee aanslaat. Ik heb zelf de afgelopen jaren gezien dat het onderwijs wel gewend is dingen voor elkaar te krijgen met weinig middelen. Maar wordt door docenten de ruimte gevoeld om nieuwe ideetjes klein en provisorisch uit te proberen? En hoe wordt binnen het team omgegaan met mislukking?
  • Forgiveness vs Permission: “You did what?!”
    In onze calvinistische cultuur moeten we oppassen dat we niet automatisch toestemming gaan vragen voor een wat wilder idee. Binnen eigen kaders jezelf de ruimte geven om eens iets te proberen kan veel opleveren en versnelt vernieuwingsprocessen. Doen en daarna (eventueel) om vergeving vragen, overweeg het eens!
Als je zelf aan de slag wilt met IDEO’s Design Thinking Method bekijk dan hun toolkit voor educators.

De beste stuurlui staan aan wal, ik ben in mijn bootje gestapt en probeer snelheid te maken ;-)

Het is niet zo moeilijk geïnspireerd te raken door een ochtend met sprekers die vol passie over innovatie praten. Het vertalen van die inspiratie naar het eigen handelen, daar zit de uitdaging. Ik ga die uitdaging aan en wil graag bijdragen aan een cultuur die de experts in onderwijs hun eigen oplossingen laat realiseren. Constructieve feedback is daarbij onontbeerlijk, ik kan de effectiviteit van mijn handelen niet verbeteren zonder terugkoppeling. Je reactie op deze blog of via twitter is daarom zeer welkom.

Mike (Mei/2012)

[N.B. Deze post is ook gepubliceerd op de innovatieblog van Kennisnet, waar ik werkzaam ben als Manager van de afdeling Innovatie.]

 

Edushock zegt wat ze doet en doet wat ze zegt

by Leave a Comment

Edushock

Vorige week had ik het voorrecht om in Nijmegen de Edushock Experience bij te wonen. Onderwijsdeskundigen, docenten, leerlingen en andere geïnteresseerden spraken met elkaar over onderwijs waarbij de leerling centraal staat en echt gezien wordt als individu met heel eigen talenten, aandachtspunten en voorkeuren. Deze leerling geeft zelf mede vorm aan het onderwijs.

De dag was zo opgezet dat de aanwezigen werden geprikkeld met korte, energieke TED-achtige praatjes die opriepen tot actie. Deze rondes werden afgewisseld met ‘workshocks’ waarbij kleine groepjes zich verdiepten in bijvoorbeeld ‘authentiek spreken’,  ‘leraar worden’, ‘denkbeeldhouwen’ of discussierden aan de dialoogtafels. Deze opzet was verfrissend! Veel bijeenkomsten over ‘het leren van de toekomst’ bestaan uit een serie lange aaneensluitende voordrachten van 9:00 tot 17:00. Edushock daarentegen past duidelijk ‘practice what you preach’ toe.

Edutopia, belonend leren: geen gemiddelde maar een optelsom

Robert van Hoesel, ook betrokken bij het 21st century skills project van Kennisnet, vertelde een mooi verhaal over zijn ‘Edutopia’. Zijn ideale onderwijs biedt de vrijheid te kiezen wat je wilt leren, waar je dat wilt leren (binnen en buiten de school) en wanneer je dat wilt leren (leren kent geen onderbrekingen). Leerlingen kunnen van 7:00 tot 22:00 terecht aan de kennisboulevard met geniuses die je alles kunnen vertellen en leren wat je wilt. Je hoeft ook niet eindeloos toetsen te maken; je verdient learning points door het uitvoeren van opdrachten. Samenwerking levert bonuspunten op en de trekker van het groepje verdient leaderpoints die bepalen wie ‘burgemeester’ is van een onderwerp. Je teamleden kies je op basis van hun ‘level’ (vaardigheid) en als jij jouw volgende level haalt, mag je weer volgende, complexere opdrachten doen.

Gamification

Komt werken in je eigen tempo, ‘levelling up’ en bonuspunten voor extra uitdagingen u bekend voor? Juist, games bevatten precies deze ingredienten die erop gericht zijn een speler uit te dagen en te boeien. Als de game te makkelijk is en verveelt, haakt de speler af. Als het level te moeilijk is, haakt de speler ook af. Het i
nzetten van beproefde concepten uit games, ook wel gamification genoemd, is een veelbelovende ontwikkeling om leerlingen te motiveren en tot grotere inzet te verleiden.

Geen woorden maar daden
Ik weet niet wat uw ervaringen zijn, maar bij de meeste bijeenkomsten word je vooral bevestigd in het feit dat alles anders moet in de toekomst. Bij Edushock ging het niet om het leren van de toekomst maar om het leren van vandaag en hoe dat kan en moet veranderen. Een mooi voorbeeld van deze actiebereidheid gaf Erica Aalsma met haar beschrijving van ‘de omgekeerde leerweg‘. In dit concept wordt uitgegaan van een verregaande integratie van leren en werken, waarbij een levensechte leerwerkomgeving ervoor zorgt dat er geleerd kan worden van werken in de praktijk. Het talent van de meester staat centraal, de leermeester en werkmeester werken samen in een hybride leeromgeving. Vooral voor leerlingen die liever met hun handen dan met hun hoofd leren, is dit een prachtig initiatief.

Samengevat hebben alle deelnemers aan de Edushock Experience tegen elkaar gezegd dat de leerling in het huidige onderwijs onvoldoende ‘gezien’ wordt. De vraag is hoe we eruit halen wat erin zit in plaats van erin stoppen wat voorgeschreven is. Eén van de sprekers gebruikte een quote van Einstein die mooi samenvat wat de rode draad was van de bijeenkomst:

“The intuitive mind is a sacred gift and the rational mind is a faithful servant. We have created a society that honors the servant and has forgotten the gift.”
– Albert Einstein

Ik kan iedereen van harte aanbevelen om kennis te maken met de ideeën achter Edushock. Vooral omdat het niet alleen gaat over het leren van de toekomst maar ook omdat het praktische inzichten geeft om vandaag de dag met die veranderingen te beginnen.

Mike (Maart/2012)

[N.B. Deze post is ook gepubliceerd op de innovatieblog van Kennisnet, waar ik werkzaam ben als Manager van de afdeling Innovatie.]

Malcolm Gladwell op het Creative World Forum 2011: Waarom je beter derde kunt zijn…

by Leave a Comment

CWF2011

Dit jaar was het internationale Creativity World Forum in Hasselt neergestreken, 2300 bezoekers kwamen 2 dagen bijeen op een prachtig vormgegeven locatie. Een grote luxe want het indrukwekkende programma met sprekers over creativiteit en innovatie was daardoor letterlijk heel toegankelijk. Voor mij een buitenkans om o.a. Malcolm Gladwell, één van mijn favoriete schrijvers, live aan het werk te zien.

Cwf-crowdMalcolm-gladwell-gestureCwf-stageMalcolm-gladwell-onstage

Innovatie is: Falen, Samenwerken en Organiseren/Uitvoeren

Het forum had vele gerenommeerde sprekers weten te strikken. En hoewel er ook wel wat tegenstellingen zaten in de benadering van creativiteit en innovatie kwamen er een paar duidelijk hoofdlijnen naar voren uit de twee dagen presentaties en discussies:

  1. Het belang van falen als noodzakelijk onderdeel in het creatief proces werd met name door Jimmy Wales van Wikipedia benadrukt. Dit is een uitdaging in veel organisaties omdat fouten veelal worden afgestraft. Daardoor wordt de ruimte niet gevoeld voor het nemen van de risico’s die tot innovaties leiden.
  2. De mythes over creativiteit, het beeld van eenzame genieën met plotselinge inzichten is romantisch maar incorrect stelde Keith Sawyer. Alle grote innovaties blijken tot stand gekomen in groepsprocessen waar in samenwerking het inzicht is komen bovendrijven met vele mislukkingen onderweg. Zo legde Darwin in zijn eigen ‘journals’ vast hoe zijn theorie langzaam vorm kreeg in debat met tijdgenoten, waarschijnlijk zonder dat hij dat zelf besefte. Of J.R.R. Tolkien die in een schrijverskring met o.a. C.S. Lewis wekelijks mythische werelden en wezens besprak terwijl hij aan ‘In de Ban van de Ring’ werkte. Kortom: samenwerking is een cruciaal element om tot innovaties te kunnen komen.
  3. De creatieve ideeën zijn op zichzelf niet de belangrijkste factor bij innovatie, het goed opvolgen, uitvoeren en communiceren van zo’n idee wel. Dit werd door Alexander Osterwalder (Business Model Generation) en Scott Belsky (Making Ideas Happen) uitgebreid onderbouwd. In de dagelijkse hectiek verdwijnt de inspiratie naar de achtergrond, er is aandacht en organisatie nodig om tot executie te komen. Want creativiteit x organisatie == impact. Daarnaast dreigt ‘Death by Powerpoint’ als geen aandacht wordt besteed aan de presentatie van ideeën, Garr Reynolds (Zen Presentation) was in een geweldige presentatie het levend voorbeeld van hoe dat wel moet.

Malcolm-gladwellJimmy-walesOliver-stone

Malcolm Gladwell: being third is best!

Hij maakte zijn reputatie als één van de werelds meest gevraagde sprekers meer dan waar. In een vloeiend betoog zonder een enkel visueel hulpmiddel hield Malcolm Gladwell ons voor waarom de eerste zijn bij het hebben van een vernieuwend idee onterecht als het hoogst haalbare wordt beschouwd. Hij gebruikte diverse voorbeelden die duidelijk illustreren dat de succesvolle implementatie van een innovatie altijd in 3 stappen gebeurt, waarvoor verschillende culturen, talenten en organisaties geschikt zijn.

  1. Het nieuwe, grote idee vergt veelal een centrale organisatievorm met veel resources voor fundamenteel onderzoek door grote intellectuele talenten op hun vakgebied. Dit zijn de ‘echte’ innovators.
  2. De vernieuwende ‘out of the box’ technologische vernieuwing om het grote idee te realiseren is vooral mogelijk in een ondernemende cultuur met kleinere, flexibele organisaties die nog niet worden gehinderd door hun hiërarchie en bestaande business om met disruptieve concepten en producten te komen.
  3. En de zogenaamde ‘tweakers’ kunnen (‘being third’) kennis nemend van het grote idee en lerend van de eerste technische oplossingen en de gemaakte fouten met een betere versie van het product de markt betreden. Deze organisaties kunnen met meer begrip van de nieuwe potentie hun product vorm geven, daarbij lerend van de partijen die eerste en tweede waren.

Er zijn door de jaren diverse voorbeelden die dit effect illustreren. In de IT industrie o.a. Xerox Parc die alle aspecten van de personal computer zoals we die nu gebruiken uitvond, IBM die een eerste versie bouwde en Apple die met de iMac kwam, de eerste computer die mensen gemakkelijk konden gebruiken. Meer voorbeelden van ‘third’ bedrijven zijn Facebook in social en Amazon met de Kindle in de e-reader markt. Het profiel van deze ‘tweakers’ is heel anders dan dat van de innovators. Ze hebben vaak (relatief) weinig resources en voelen een hoge noodzaak tot vernieuwing door de druk van de markt.

Malcolm Gladwell: Steve Jobs was a superb tweaker

Malcom Gladwell kenschetst Apple met Steve Jobs aan het roer als een perfect opererende tweaker. Immers de iMac, MacBook, iPod, iPhone en iPad hebben geen van allen de productvorm uitgevonden of waren het eerst op de markt. Integendeel, maar jaren na de eerste producten komt Apple wel met een product dat leert van reeds gemaakte fouten en biedt daarmee grote waarde in de markt. De iPod kwam nadat er al jaren mp3-spelers waren, de iPhone kwam nadat er al jaren smartphones waren, de iPad kwam nadat microsoft al jaren tablet computers ondersteunde, etc. Het succes van Apple illustreert bij uitstek waarom het zeker geen schande is en zeer lucratief kan zijn om als derde de markt te betreden.

Innoveren is een proces van proberen, falen, herhalen, tweaken en in samenwerking voortbouwen op het werk en de inzichten van anderen. Malcolm Gladwell geeft ook een voorbeeld van een sector waar ‘being first’ geen nadeel is. Met name innovatie in publieke sectoren/dienstverlening heeft geen hinder van het ‘first movers’ nadeel. Vermarkten van de innovatie is daar immers niet het primaire doel. Universiteiten bijvoorbeeld kunnen zich daarom richten op fundamenteel onderzoek. Ben ik blij dat ik aan innovatie in het onderwijs werk!

Mike (November/2011)

TEDx Amsterdam Live – TED Global 2011 live stream @Boom Chicago

by Leave a Comment

TEDxAmsLive introVandaag een geweldige dag gehad bij Boom Chicago waar TEDxAmsterdam een Live Stream bood van het programma van TED Global 2011 in Edinburgh.

Ik had een idee ingestuurd over de transformatie van onderwijs van het huidige industriele model naar een gepersonaliseerd model, een individueel curriculum voor elk kind. Ik mocht dat vandaag in Boom Chicago presenteren tijdens een pauze van het programma in Edinburgh. Een verslag van de dag vind je op de TEDxAmsterdam site, meer foto's op de Flickr stream.

Abstract binnenkort, verwijzingen hieronder

Binnen enkele dagen zal ik een abstract van mijn 'talk' (geen powerpoint ;-) plaatsen. Voor diegenen die er vandaag bij waren alvast enkele referenties naar het materiaal dat ik noemde. De eisen die de kenniseconomie stelt aan het onderwijs worden ook wel geduid als '21st century skills', in het gelijknamige dossier op de innovatieblog van Kennisnet vind je daar al de nodig informatie over.

Sterrenschool

Ik heb ook de Sterrenschool genoemd als concreet uitgewerkt concept dat funderend onderwijs biedt met individuele leerreizen voor elk kind. Op de website over de Sterrenschool vind je een uitgebreide beschrijving van de 'Sterren' van de Sterrenschool, waaronder 7 dagen per week geopend van 7 tot 19:00 gedurende het hele jaar met een compleet programma van activiteiten naast het onderwijs, denk aan sport, dans, etc. Ook kun je daar het kaartenboek van de argumentenfabriek bestellen dat o.a. een business case bevat die becijfert hoe het concept met het bestaande budget geexploiteerd zou kunnen worden.

Rond oktober dit jaar verschijnt een aanvulling op het Sterrenschool 2.0 concept dat een nadere uitwerking biedt van de eisen die de Sterrenschool stelt aan ICT toepassingen, infrastructuur en devices voor kinderen en medewerkers. Dit nieuwe boek zal in digitale vorm gratis beschikbaar komen, hoge kwaliteit prints kunnen tegen betaling worden besteld. Meer details volgen zodra het boek beschikbaar is.

Mike (Juli/2011)

Laatste MoMo, #21 Spaces, een waardige afsluiting

by Leave a Comment

Momo-logo Mobile Monday Amsterdam sloot gisteravond een reeks van 21 gratis toegankelijke ‘mini conferences’ af. Wat in mei van 2007 begon als een netwerkborrel groeide uit tot een reeks zeer interessante bijeenkomsten met sprekers die niet misstaan als keynotes op grote conferenties. Maar dan is het MoMo platform veel toegankelijker (gebleven) door de informaliteit, het pragmatisme in de organisatie en de zeer effectieve RSVP methodiek van inschrijven. De 400 plaatsen in de Duif in Amsterdam werden steeds in twee RSVP rondes vergeven op de ‘meetup pagina’ van MoMo. Klokslag 12:00 twee weken en één week tevoren konden geregistreerde gebruikers op de [I want to join] knop duwen, de laatste MoMo’s was de meetup binnen enkele minuten(!) volgeboekt tot verbijstering van diegenen die even later op de portal keken. Dan weet je in elk geval dat je de scherpste 400 mensen in huis hebt ;-)

Krenten in de pap: Internet of Things and Beyond

Mesh Eén van de meest memorabele MoMo’s waar ik aanwezig kon zijn was #15 over ‘Internet of Things and Beyond’. Vaak begint men bij dit onderwerp direct over ijskasten met Internet verbindingen die zelf verse melk bestellen. MoMo meetups kenmerkten zich echter steevast door veel meer verdieping te zoeken.

Zo sprak David Orban over de data die sensoren verzamelen en zelf kunnen analyseren en publiceren. Deze sensoren kunnen overal geplaatst zijn maar ze zitten ook in onze smartphones en auto’s. Ze verzamelen zoveel gegevens dat wij als mensen de beperking worden in de verwerking ervan, wij zijn de langzaamste schakel in de IT keten. David stelt dat sensornetwerken de analyses zullen afhandelen en ons de data gebruiksvriendelijk ter beschikking stellen. Daarmee worden we weer onafhankelijker van de technologie die ons nu vaak nog zo in beslag neemt.

En als dat ‘stretching it’ was dan kwam daarna Andrew Hessel, verbonden aan Ray Kurzweils ‘Singularity University’ die over ‘The Internet of living things’ sprak. Hij vergelijkt de logica in computers met het DNA waarmee je bacteriën kunt programmeren om bepaalde functies te vervullen. Met DNA printers kun je deze ‘DNA programma’s’ (nu al) tot levende organismen transformeren. Cool zegt Andrew, fascinerend inderdaad, maar de consequenties gaan mijn brein te buiten in elk geval. Duidelijk werd wel dat informatie technologie ook bij het ‘ontwerp’ en de creatie van levende organismen een versnellende, disruptieve rol speelt. Of dit vooral hoopvol of beangstigend is weet ik nog even niet, beide waarschijnlijk. Eén van de boeiendste sprekers die ik bij MoMo zag.

MoMo #21 Spaces, een waardige afsluiting?

Het antwoord daarop is gelukkig een volmondig ja. Vooral de 3 sprekers na de pauze hadden ijzersterke verhalen met interessante gezichtspunten. Ben Hammersley, voormalig oorlogscorrespondent nu Consultant ‘on the effects of the internet on society, foreign policy, business, and culture’, sprak over de ‘space of possibility’. Hij ziet een kloof tussen de generatie die de opkomende (mobiele) technologie begrijpt en ermee leeft (u en ik?) en de generatie die de wereld probeert te besturen en ten onrechte denkt dat de hiërarchieën die zij construeerden hun grip op de wereld nog niet verloren hebben. Dit terwijl iedereen nu middelen tot zijn/haar beschikking heeft om zonder toestemming wereldwijd te publiceren. En (sociale) netwerken ons in staat stellen om ongekend snel grote groepen mensen te organiseren en mobiliseren. Diverse industrieën en dictaturen hebben deze disruptie inmiddels mogen ervaren. Deze verbreding van het vraagstuk hoe technologie ontwikkeling niet alleen de economie maar ook de mores in de maatschappij, het bestuur en de cultuur beïnvloed vond ik verfrissend. Er zijn eerder technologie revoluties geweest maar de enorme versnelling is nieuw, deze laatste technologie revolutie helpt zijn opvolger te ontwikkelen. Concreter: wie in de technologiesector kan nog aan zijn ouders uitleggen wat zijn of haar baan inhoudt?

Cityscreen_crash Adam Greenfield, voormalig design directeur bij Nokia en nu gerespecteerd auteur (lees Everyware) en spreker over Urban Landscapes, hield een evenzo boeiend verhaal over de publieke ruimte die een ‘networked city’ wordt met objecten die kunnen waarnemen (met diverse sensoren) en handelen op basis van die waarneming. In hoeverre hebben wij nog controle over de informatie die wordt verzameld en wie dat waarvoor gebruikt, bewaart en inzet voor doelen die initieel nooit zijn aangegeven laat staan geaccordeerd door burgers? Een goed onderbouwd pleidooi voor transparantie en openheid om een leefbare publieke ruimte te behouden.

Kevin Slavin, mede-oprichter van Starling.tv een social TV platform, sloot af met een nuancering van de run op ‘Augmented Reality’. Onze visuele waarneming is aan zoveel invloeden onderhevig dat er wellicht veel boeiender mogelijkheden zijn dan er domweg beelden overheen leggen.

We hebben de video’s nog…

Het soort verhalen dat ik geprobeerd heb te beschrijven laten zich natuurlijk niet samenvatten in enkele zinnen. Deze en andere interessante presentaties vindt je op mobilemonday.nl of in de podcast. Een laatste tip: kijk in elk geval ook even bij #18 – Data: Mike Kuniavsky, Information is a Material, een hele andere kijk op ubiquitous computing.

Bedankt MoMo, het was erg interessant en op je hoogtepunt stoppen getuigt van grote klasse wat mij betreft.

Mike (Mei/2011)

De Geschiedenis van de Toekomst: van Apple Newton naar iPad

by Leave a Comment

Ipad2 Tablets zijn (eindelijk) gearriveerd. De iPad toont aan dat er een plek is tussen smartphones en laptops. Als fervent gebruiker van (alle pogingen tot) tablets de afgelopen 10 jaar heb ik wel een beeld van de factoren die succes bepalen voor dit type apparaat. Na 3 Apple Newtons (2 x zo dik als huidige laptops) en diverse Tablet PC’s met Windows XP tot 7 biedt mijn iPad2 eindelijk de toegevoegde waarde die ik zocht. Een trefzekere touch-interface, een goed handzaam scherm, een batterij die makkelijk een hele dag meegaat, laag gewicht, een eenvoudig stabiel OS, connectiviteit naar de cloud en mijn gegevens, steeds meer sensoren, etc. Door deze eigenschappen verovert de tablet een plek op tijden/plaatsen waar laptops onhandig groot en smartphones onhandig klein zijn.

Ecosysteem minstens zo belangrijk als het device

Maar al te vaak wordt alleen gekeken naar specificaties van het device, terwijl een nieuw device tegenwoordig alleen succesvol kan zijn als het hele ecosysteem klopt. De app store met z’n lage drempel voor developers en gebruikers en de enorme collectie applicaties definieert de waarde van de iPad doordat daarmee alle mogelijkheden volop worden benut in combinaties die ons nog gaan verbazen.

Dit ecosysteem verschilt enorm van b.v. de situatie rond laptops met een zwaar OS, ingewikkeld (applicatie) beheer, en een complexe interface. De drempel om een iPad te gebruiken en daarop nieuwe apps te ‘installeren’ is veel lager en het valt niet mee om in de problemen te komen. Geen crashes, geen (her)installaties, geen handleidingen, geen opstarttijd. Deze verschillen zijn ook van grote betekenis voor het gebruik van ‘computers’ in onderwijs, daarover straks meer.

Geschiedenis van de Toekomst

Apple-newton De iPad is niet de eerste tablet poging van Apple. Steve Jobs keerde terug bij Apple in 1997, nadat hij in 1985 werd weggepromoveerd bij het Macintosh project en Apple teleurgesteld verliet. Ironisch genoeg was de Apple Newton (een tablet/PDA avant la lettre) het eerste product dat hij schrapte toen hij het roer weer overnam. Apple heeft (lang) gewacht voordat men vond dat de technologie en de kosten daarvan rijp waren voor een succesvolle introductie van een tablet. Veel achtergrond informatie over de Apple strategie is te vinden in een onderhoudend boek van Jay Elliot (voormalig SVP bij Apple): The Steve Jobs Way, iLeadership for a New Generation.

Wat mij betreft is duidelijk dat Tablets een zeer interessante toekomst hebben als content delivery platform (informatie consumeren) met (nog beperkte) mogelijkheden om zelf te creëren. Garageband en iMovie laten zien dat die creatie mogelijkheden er zeker zijn, effectieve interfaces op een tablet zijn echter zo anders dat we daar nog veel innovatie zullen zien, ook in klassieke toepassingen. Die toekomst zie ik vooral door de laagdrempeligheid en de vereenvoudiging in applicaties die minder doen, minder kosten, makkelijker te vinden/betalen/installeren/leren/gebruiken zijn waardoor we veel meer op maat bediend kunnen worden. Mark Randall, Chief Strategist Digital Media bij Adobe noemt dit ‘app snacking’.

Van oude wijn in nieuwe zakken naar Innovatie

Zoals bij elke nieuwe technologie introductie treedt eerst veel vervanging op van bestaande toepassingen. Een treffend voorbeeld hiervan is het eBook. We bladeren op onze eReader in een vaste volgorde door een titel en zijn al blij als we lettertypes kunnen vergroten/verkleinen. En natuurlijk hebben onze leveranciers verschillende formaten bedacht met DRM die vooral betalende gebruikers tot waanzin drijft. Het duurt altijd even voordat we loskomen van het oude juk en de potentie van de nieuwe technologie volop zien. Zo was één van de uitkomsten van een eReaders test bij Kennisnet dat het erg onhandig is dat je niet meerdere boeken tegelijk en naast elkaar kan lezen op zo’n reader, dat kan met fysieke boeken immers wel! De vraag is echter waarom een digitaal ‘boek’ niet simpelweg een dynamische combinatie zou bieden van een theorieboek, praktijkopgaven, referentie materiaal (rekentabellen/woordenboeken) met ingebouwde zoektechnologie, associatieve linking, etc.

Flipboard Voor de iPad is Flipboard een geweldige, snel groeiende app die dit model illustreert. Je kunt er allerlei bestaande kanalen/bronnen (twitter, facebook, RSS feeds, etc.) combineren en verder personaliseren met filters/zoekwoorden per kantaal. Soortgelijke apps zijn Pulse en Zite. ShowYou doet iets soortgelijks met video van de mensen die jij kent of volgt. Een hele nieuwe ervaring bij video’s snacken op YouTube. Een startup presenteerde bij ‘The Next Web 2011’ afgelopen week ‘Open Margin’, nu nog in closed beta. Open Margin biedt een eReader waarin je bronnen kunt annoteren en die annotaties online publiceert, zo kunnen alle aantekeningen bij een ‘ boek’ gedeeld worden onder alle lezers (vrienden? klasgenoten?) van dat materiaal. Over krachtige studie instrumenten gesproken.

Onderwijs

Ik las laatst een quote die me aansprak: ‘Scholen van Gisteren: Waarom ze leerlingen niet kunnen voorbereiden op de wereld van Morgen.’ Dit gaat ook op voor het gebruikte leermateriaal dat nu voor iedere leerling hetzelfde is, op hetzelfde moment, op dezelfde plaats, in dezelfde vorm, hetzelfde tempo, etc. Ik ben ervan overtuigd dat de Tablet het device is waarmee elke leerling zijn/haar persoonlijk toegang tot een individuele leerweg kan krijgen. Met flexibel (leer)materiaal dat altijd en overal toegankelijk is in de cloud. ‘Echte’ computers zullen er ook blijven maar zoals ik heb betoogd zijn Tablets echt andere apparaten met een heel ander ecosysteem waarvan de eenvoud, flexibiliteit en personalisatie goed bij onderwijs past. Dit nieuwe ‘boek’ (zie b.v. de ipad app van ‘Our Choice’ van Al Gore) biedt toegang tot al het materiaal dat leerlingen nodig hebben om het onderwijs te volgen dat hun unieke talenten naar boven brengt. Goede docenten blijven daarin van cruciaal belang als planners en begeleiders van het leren, hen kan in hetzelfde ecosysteem veel routinematig werk en administratie bespaard worden. Maar dat is weer een heel ander verhaal.

Mike (April/2011)