Tablets zijn (eindelijk) gearriveerd. De iPad toont aan dat er een plek is tussen smartphones en laptops. Als fervent gebruiker van (alle pogingen tot) tablets de afgelopen 10 jaar heb ik wel een beeld van de factoren die succes bepalen voor dit type apparaat. Na 3 Apple Newtons (2 x zo dik als huidige laptops) en diverse Tablet PC’s met Windows XP tot 7 biedt mijn iPad2 eindelijk de toegevoegde waarde die ik zocht. Een trefzekere touch-interface, een goed handzaam scherm, een batterij die makkelijk een hele dag meegaat, laag gewicht, een eenvoudig stabiel OS, connectiviteit naar de cloud en mijn gegevens, steeds meer sensoren, etc. Door deze eigenschappen verovert de tablet een plek op tijden/plaatsen waar laptops onhandig groot en smartphones onhandig klein zijn.

Ecosysteem minstens zo belangrijk als het device

Maar al te vaak wordt alleen gekeken naar specificaties van het device, terwijl een nieuw device tegenwoordig alleen succesvol kan zijn als het hele ecosysteem klopt. De app store met z’n lage drempel voor developers en gebruikers en de enorme collectie applicaties definieert de waarde van de iPad doordat daarmee alle mogelijkheden volop worden benut in combinaties die ons nog gaan verbazen.

Dit ecosysteem verschilt enorm van b.v. de situatie rond laptops met een zwaar OS, ingewikkeld (applicatie) beheer, en een complexe interface. De drempel om een iPad te gebruiken en daarop nieuwe apps te ‘installeren’ is veel lager en het valt niet mee om in de problemen te komen. Geen crashes, geen (her)installaties, geen handleidingen, geen opstarttijd. Deze verschillen zijn ook van grote betekenis voor het gebruik van ‘computers’ in onderwijs, daarover straks meer.

Geschiedenis van de Toekomst

De iPad is niet de eerste tablet poging van Apple. Steve Jobs keerde terug bij Apple in 1997, nadat hij in 1985 werd weggepromoveerd bij het Macintosh project en Apple teleurgesteld verliet. Ironisch genoeg was de Apple Newton (een tablet/PDA avant la lettre) het eerste product dat hij schrapte toen hij het roer weer overnam. Apple heeft (lang) gewacht voordat men vond dat de technologie en de kosten daarvan rijp waren voor een succesvolle introductie van een tablet. Veel achtergrond informatie over de Apple strategie is te vinden in een onderhoudend boek van Jay Elliot (voormalig SVP bij Apple): The Steve Jobs Way, iLeadership for a New Generation.

Wat mij betreft is duidelijk dat Tablets een zeer interessante toekomst hebben als content delivery platform (informatie consumeren) met (nog beperkte) mogelijkheden om zelf te creëren. Garageband en iMovie laten zien dat die creatie mogelijkheden er zeker zijn, effectieve interfaces op een tablet zijn echter zo anders dat we daar nog veel innovatie zullen zien, ook in klassieke toepassingen. Die toekomst zie ik vooral door de laagdrempeligheid en de vereenvoudiging in applicaties die minder doen, minder kosten, makkelijker te vinden/betalen/installeren/leren/gebruiken zijn waardoor we veel meer op maat bediend kunnen worden. Mark Randall, Chief Strategist Digital Media bij Adobe noemt dit ‘app snacking’.

Van oude wijn in nieuwe zakken naar Innovatie

Zoals bij elke nieuwe technologie introductie treedt eerst veel vervanging op van bestaande toepassingen. Een treffend voorbeeld hiervan is het eBook. We bladeren op onze eReader in een vaste volgorde door een titel en zijn al blij als we lettertypes kunnen vergroten/verkleinen. En natuurlijk hebben onze leveranciers verschillende formaten bedacht met DRM die vooral betalende gebruikers tot waanzin drijft. Het duurt altijd even voordat we loskomen van het oude juk en de potentie van de nieuwe technologie volop zien. Zo was één van de uitkomsten van een eReaders test bij Kennisnet dat het erg onhandig is dat je niet meerdere boeken tegelijk en naast elkaar kan lezen op zo’n reader, dat kan met fysieke boeken immers wel! De vraag is echter waarom een digitaal ‘boek’ niet simpelweg een dynamische combinatie zou bieden van een theorieboek, praktijkopgaven, referentie materiaal (rekentabellen/woordenboeken) met ingebouwde zoektechnologie, associatieve linking, etc.

Voor de iPad is Flipboard een geweldige, snel groeiende app die dit model illustreert. Je kunt er allerlei bestaande kanalen/bronnen (twitter, facebook, RSS feeds, etc.) combineren en verder personaliseren met filters/zoekwoorden per kantaal. Soortgelijke apps zijn Pulse en Zite. ShowYou doet iets soortgelijks met video van de mensen die jij kent of volgt. Een hele nieuwe ervaring bij video’s snacken op YouTube. Een startup presenteerde bij ‘The Next Web 2011’ afgelopen week ‘Open Margin’, nu nog in closed beta. Open Margin biedt een eReader waarin je bronnen kunt annoteren en die annotaties online publiceert, zo kunnen alle aantekeningen bij een ‘ boek’ gedeeld worden onder alle lezers (vrienden? klasgenoten?) van dat materiaal. Over krachtige studie instrumenten gesproken.

Onderwijs

Ik las laatst een quote die me aansprak: ‘Scholen van Gisteren: Waarom ze leerlingen niet kunnen voorbereiden op de wereld van Morgen.’ Dit gaat ook op voor het gebruikte leermateriaal dat nu voor iedere leerling hetzelfde is, op hetzelfde moment, op dezelfde plaats, in dezelfde vorm, hetzelfde tempo, etc. Ik ben ervan overtuigd dat de Tablet het device is waarmee elke leerling zijn/haar persoonlijk toegang tot een individuele leerweg kan krijgen. Met flexibel (leer)materiaal dat altijd en overal toegankelijk is in de cloud. ‘Echte’ computers zullen er ook blijven maar zoals ik heb betoogd zijn Tablets echt andere apparaten met een heel ander ecosysteem waarvan de eenvoud, flexibiliteit en personalisatie goed bij onderwijs past. Dit nieuwe ‘boek’ (zie b.v. de ipad app van ‘Our Choice’ van Al Gore) biedt toegang tot al het materiaal dat leerlingen nodig hebben om het onderwijs te volgen dat hun unieke talenten naar boven brengt. Goede docenten blijven daarin van cruciaal belang als planners en begeleiders van het leren, hen kan in hetzelfde ecosysteem veel routinematig werk en administratie bespaard worden. Maar dat is weer een heel ander verhaal.

Mike (April/2011)